Bezienswaardigheden
|
Delen v/d Tekst met toestemming
overgenomen uit het boek: Op ontdekkingstocht door Krimpenerwaard en
Lopikerwaard. |
Nederlands Hervormde
Kerk Polsbroek-Vlist, Dorp 24 A te Polsbroek
|
De Nederlands
Hervormde Kerk Polsbroek-Vlist is een in 1834 gebouwde zaalkerk. Helaas
zijn bij de sloop van het oude kerkgebouw de zeven gebrandschilderde
ramen verloren gegaan. Dat waren in de periode 1680-1692 schenkingen
van de stad Amsterdam, het bestuur van Vlist en Bonrepas, de Verenigde
Oost-Indische Compagnie (V.O.C.) en stadhouder Willem III in zijn
kwaliteit als Baron van IJsselstein, Benschop en Noord-Polsbroek.
Jacob de Graeff als Heer van Zuid-Polsbroek en Pieter de Graeff als
Heer van Purmerend en Ilpendam schonken ieder een raam. Ook het Hoogheemraadschap
van de Lekdijk Benedendams schonk een raam.
tekeningen van die ramen aanwezig. Kopieën daarvan waren tijdens
de Open Monumentendag 2005 te bezichtigen. Ook de met de hand geschreven
Statenbijbel uit 1828 werd getoond. Deze bijbel is in anderhalf jaar
geschreven door de Polsbroekse onderwijzer Jacobus Rapenburg (gedoopt
28 maart 1756 te Oudewater, overleden 9 maart 1833 te Zuid-Polsbroek).
De bijbel is in 1992 aangekocht door de burgerlijke gemeente Lopik
en wordt in het gemeentehuis bewaard. |
|
De NH kerk was oorspronkelijk gewijd
aan Johannes de Doper. Alleen de toren kan zich die voor-reformatorische
periode nog heugen. De zaalkerk die hem aan bijna drie zijden insluit,
stamt namelijk uit 1834, toen de bouwvallige middeleeuwse kerk na
vele keren oplappen was opgegeven en afgebroken. De onderbouw van
de toren, eigenlijk bestaand uit drie etages, is op zijn laatst
in 1300 ontstaan. De verdieping daarboven toont Romaanse vormen
die van een met de eronder zichtbare muren vergelijkbare aard zijn,
maar is aanzienlijk jonger. Zoals bij de kerken van Benschop en
Linschoten is in Polsbroek in de 15e eeuw, een tijd waarin deze
vormen al lang als ouderwets (of misschien juist eerbiedwaardig)
werden beschouwd, gebruik gemaakt van Romaanse decoratieve elementen
en rondboogfriezen. Tot deze parochie behoren ook de oudere ontginningen
Vlist-Oostzijde en Bonrepas. Dit zal een rol hebben gespeeld bij
de keuze voor de plaats van de kerk aan de westgrens van Polsbroek.
Zie ook de site over het kerkorgel
van deze kerk. Of deze link
Of de site van de hervormde
gemeente
|
|
|
Als u het plaatsnaambord
van Polsbroek nadert, gezien vanuit Vlist, ziet u aan uw rechterhand een
informatiepaneel dat u het een en ander uitlegt over de Waterknoop Polsbroek.
Dit punt wordt zo genoemd omdat hier verschillende waterlopen, met ieder
hun bijzondere kenmerken, bijeenkomen. Het water langs de Slangeweg, tussen
Polsbroek en Vlist, heeft het hoogste peil. Het voert water vanuit de Vlist
de Lopikerwaard binnen. Dit water houdt de sloten rond de bebouwing in Polsbroek
op peil. Dit is van belang om het verzakken van de fundering van de gebouwen
te voorkomen. Lager is het peil van de Groote Kerkvliet, vanaf waar u staat
in zuidelijke richting. Deze watergang vormt een 'kortsluiting' tussen de
Hollandse IJssel en de Lek. Nog lager is het peil van de Lange Vliet langs
de Schutterskade, vanaf waar u staat in noordelijke richting. Deze watergang
regelt tevens de aan- en afvoer van het water van de polder Vlist-Oostzijde.
De hoogte van het water in de sloten van de polder Bonrepas wordt net als
het peil in de polder Vlist-Oostzijde ingesteld op agrarisch gebruik. |
Hier kunt u ook
starten met een 14 km lange wandeling. De
Cabauwse Jacobsroute |
|
Opvallend in het dorpsbeeld
van Polsbroek is het silogebouw van de firma Zijderlaan. Deze silo
uit 1955/1956 is ontworpen door de Utrechtse architect C.H. van Wijk.
Het gebouw kenmerkt zich door gesloten volumes en een symmetrische
indeling van de voorgevel met ronde vensters. |
|
|
Eén van de karakteristieken
van een boerderij is dat alle functies -wonen, werken, slapen, veestalling
en oogstberging- onder één dak zijn verenigd. Dat
betekent echter niet dat alles ook echt altijd in het hoofdgebouw
paste. Zo was er in de zomer, wanneer het voorhuis als kaaskamer
werd gebruikt, nog maar weinig leefruimte over. Naast de boerderij
werd dan een zomerhuis gebouwd. Gedurende de zomermaanden verbleef
men hier overdag. Slapen deed men veelal in het hoofdgebouw. Voorbeeld
van zo'n zomerwoning is te zien op Dorp 94-96.
De boerderij en zomerhuis zijn hier
in dezelfde stijl gebouwd. Andere functies bracht men om praktische
redenen liever buiten het hoofdgebouw onder. In verband brandgevaar
zette met het bakhuis liever op enige afstand van de boerderij.
En het boenhok, waar het kaasgerei werd gereinigd en gespoeld, stond
altijd aan de rand van de sloot.
|
Dorpsplein met dorpspomp. |
|
foto volgt
|
Krukhuisboerderij
Noordzijdseweg 201-201a te Polsbroek
Het grootste gedeelte van deze boerderij die haaks op de Benschopperwetering
is gebouwd dateert uit de 17e eeuw (circa 1750). De kruk is er in de 19e
eeuw (circa 1850) evenwijdig aan de weg en wetering, tegenaan gebouwd. Voor
de tuitgevel aan de oostzijde zijn IJsselstenen gebruikt, voor de andere
gevels handgevormde bakstenen. Alle gevels van het pand zijn wel eens vervangen
In de voorgevel ziet men twee T-vensters en een paneeldeur met bovenlicht
en fraai siersmeedwerk; ervoor ligt een zogenaamde 'vloedstoep' In de kruk
aan de voorztjde twee opkamervensters en daaronder twee kleine kelderramen
met diefijzers. De oostgevel heeft twee zolderlichten met luiken en twee
kloostervensters. De dakkappen zijn met riet gedekt. Het buitentoilet (de
doos) achter aan de oostzijde en het boenhok worden in de nabije toekomst
gerestaureerd
Voor het pand staan vier zware leilinden; aan de oostzijde twee en aan de
westzijde vijf jongere leilinden, welke al behoorlijk zijn volgroeid. De
boerderij staat bekend als 'het huis met de witzwarte bomen', dit vanwege
het feit dat de stammen van de vier linden voor het huis met grote witte
en zwarte ringen zijn beschilderd.
(Bron: "Lopik, geschiedenis en architectuur",
1996) |