Polsbroekerdam

Tekst met toestemming overgenomen uit het boek: Op ontdekkingstocht door Krimpenerwaard en Lopikerwaard. Uitgebracht door uitgeverij Filatop.

De betekenis van deze naam is weer herkenbaar na vervanging van de 'bolle brug' door een duiker. Oorspronkelijk, in de Middeleeuwen, lag hier eveneens een dam, de dam waaraan Polsbroekerdam haar naam heeft ontleend.

Status
Buurtschap in de gemeente Lopik. T/m 1988 gedeeltelijk (westelijk gedeelte) gemeente Polsbroek, gedeeltelijk (oostelijk gedeelte) gemeente Benschop.

Ligging
Tussen Polsbroek en Benschop, rond de kruising met de Damweg (de weg van Oudewater naar Lopik).
Statistische gegevens
Vooralsnog is het voor de samenstellers van dit boek onmogelijk te bepalen hoeveel huizen en inwoners de buurtschap Polsbroekerdam heeft. Er is namelijk wel sprake van officiële blauwe plaatsnaamborden die het begin en einde van de 'bebouwde kom' van Polsbroekerdam zouden moeten aangeven, echter van de langgerekte stukken buiten de 'bebouwde kom' tussen Polsbroekerdam en Polsbroek enerzijds en Polsbroekerdam en Benschop anderzijds, hebben de samenstellers van het boek en zelfs inwoners van deze buurtschap geen idee wat onder welke kern gerekend moet worden. Als u dat idee wél hebt, vernemen wij dat graag.
In het telefoonboek heeft Polsbroekerdam namelijk, hoewel een officiële kern zijnde, geen eigen hoofdstuk, maar wordt slechts naar Polsbroek verwezen (terwijl een gedeelte van Polsbroekerdam ook onder Benschop valt). In het postcodeboek heeft Polsbroekerdam ook geen eigen hoofdstuk, maar wordt tenminste nog terecht wel naar Polsbroek én Benschop verwezen. Waardoor uit de huisnummering bij deze respectievelijke plaatsen wel gedestilleerd kan worden waar de grens lag tussen de voormalige gemeenten Polsbroek en Benschop, maar daarmee hebben wij nog steeds niet de 'afbakening' van de kern Polsbroekerdam.

Bijzonder is dat zelfs de gemeente Lopik niet kan vertellen welke huizen aan die kilometerslange wetering er nu onder Polsbroekerdam vallen, omdat het postcodeboek dat 'wegmoffelt' half onder Benschop en half onder Polsbroek. Maar er staan wél officiële blauwe plaatsnaamborden. Dan is het een plaats en zou het DUS een eigen hoofdstuk in het postcodeboek moeten hebben, zodat iemand gaat zeggen dat hij 'in' Polsbroekerdam woont en niet 'in' Polsbroek of Benschop omdat het postcodeboek dat zo voorschrijft. Of 'in' Lopik terwijl je in werkelijkheid in Cabauw of Willige Langerak woont, ook twee plaatsen met officiële blauwe plaatsnaamborden waarvan het bestaan door het postcodeboek doodleuk wordt ontkend.
Door laksheid van de gemeenten en van de burgers heeft dit kunnen ontstaan (slordigheden bij het maken van het postcodeboek destijds in 1978, wat later nooit is hersteld?). Iedereen vindt het blijkbaar wel best, maar zo sterven wel volkomen onnodig plaatsnamen uit...
Maar ja als ze Polsbroekerdam (en Cabauw en Willige Langerak etc.) bij de PTT als plaats zouden erkennen, moeten die een eigen dus andere postcode krijgen en dat kost centjes he en moet iedereen nieuwe visitekaartjes en briefpapier maken dus laat men het maar zitten...

Geschiedenis
De buurtschap Polsbroekerdam geniet dankzij de boeken van Herman de Man*1 landelijke bekendheid. Als jongen heeft deze schrijver hier van 1902 tot 1906 gewoond, in een bescheiden onderkomen aan het Hazepad, tot aan de wegreconstructie het doodlopende uiteinde van de Zuidzijdseweg. De buurman van de familie Hamburger (de echte achternaam van De Man) was Arie Versluijs, de man die in de romans als Aai Koot ten tonele wordt gevoerd. De schrijver heeft ook enige tijd doorgebracht op de Damse school, waar hij in de klas heeft gezeten bij juffrouw Vetter, in de romans mevrouw Lamoré. Ook het hotel-restaurant Het Wapen van Benschop speelt een rol in de romans van Herman de Man.
Polsbroekerdam is niet zomaar een buurtschap tussen Benschop en Polsbroek. Het heeft een eigen karakter en vooral in het verleden heerste hier een sprankelende gemeenschapszin, omdat het voor de dagelijkse contacten te ver van de genoemde dorpen verwijderd was. Het ligt dan ook voor de hand dat Polsbroekerdam een eigen buurtvereniging heeft die van alles organiseert. De rust en stilte die hier vroeger heersten, zijn helaas verdwenen toen ook de automobilist zijn weg langs de Polsbroekerdam begon te vinden.
1 Voor nadere informatie over deze schrijver zie bij Oudewater > Bezienswaardigheden.

Overnachtingsmogelijkheden
Het huidige hotel-café-restaurant "Het Wapen van Benschop" kwam in 1933 in bezit van de grootvader van de huidige exploitant Piet van Vliet. Deze was van beroep eigenlijk varkenshandelaar en berenboer (dat wil zeggen, hij ging met mannetjesvarkens 'de boer op' om vrouwtjes te laten dekken), maar het leven van kastelein trok hem ook wel. In de praktijk oefende hij overdag gewoon zijn eigen beroep uit en 's avonds en in de weekeinden hield hij zich bezig met de kroeg. Overdag nam zijn vrouw de honneurs waar. Ook in die tijd had men al pensiongasten.
In 1952 ging het bedrijf over naar de vader van de huidige eigenaar. Men verzorgde in die tijd veel boerenbruiloften, die bij boeren aan huis werden gehouden. Een populaire bezigheid in die dagen. Ook was er een zaal met een podium, waarvan verscheidene verenigingen gebruikmaakten voor allerlei uitvoeringen. In 1966 vond een ingrijpende verbouwing plaats, waarbij ook een groot terras werd aangelegd.
De huidige eigenaar nam in 1987 de zaak over van zijn vader. De laatste jaren is de hotelfunctie van het bedrijf een steeds belangrijker plaats gaan innemen. In het restaurant kan men genieten van de huisspecialiteit: gebakken paling.
Over de periode vóór 1933 is niet veel bekend. Tot het begin van de 20e eeuw stond hier een herberg, die tot midden 18e eeuw de naam 't Jagertje droeg. Het huidige pand is gebouwd in 1904 en de opeenvolgende eigenaren hadden allen naast het herbergierschap andere inkomsten. Zo was de eigenaar van de herberg bijvoorbeeld tevens metselaar, timmerman of boerenknecht.
1 Benedeneind nz 478. Tel. 0182-309229, internet.
Zaterdag en zondag gesloten, behalve voor de hotelgasten. ANWB-erkend. Naar eigen zeggen de mooiste pleisterplaats in de Lopikerwaard voor puzzelritten en fiets-, wandel- en schaatstochten. Gezellig zaaltje tot 50 personen. Groot terras. Ruime parkeerplaats. Prachtig viswater. Desgewenst kunt u een arrangementenfolder aanvragen.

BEGIN