Tekst met toestemming overgenomen uit het boek: Op
ontdekkingstocht door Krimpenerwaard
en Lopikerwaard. Uitgebracht door uitgeverij Filatop.
De betekenis van deze naam is weer herkenbaar na vervanging
van de 'bolle brug' door een duiker. Oorspronkelijk, in de Middeleeuwen,
lag hier eveneens een dam, de dam waaraan Polsbroekerdam haar naam heeft
ontleend.
Status
Buurtschap in de gemeente Lopik. T/m 1988 gedeeltelijk (westelijk gedeelte)
gemeente Polsbroek, gedeeltelijk (oostelijk gedeelte) gemeente Benschop.
Ligging
Tussen Polsbroek en Benschop, rond de kruising met de Damweg (de weg van
Oudewater naar Lopik).
Statistische gegevens
Vooralsnog is het voor de samenstellers van dit boek onmogelijk te bepalen
hoeveel huizen en inwoners de buurtschap Polsbroekerdam heeft. Er is namelijk
wel sprake van officiële blauwe plaatsnaamborden die het begin en
einde van de 'bebouwde kom' van Polsbroekerdam zouden moeten aangeven,
echter van de langgerekte stukken buiten de 'bebouwde kom' tussen Polsbroekerdam
en Polsbroek enerzijds en Polsbroekerdam en Benschop anderzijds, hebben
de samenstellers van het boek en zelfs inwoners van deze buurtschap geen
idee wat onder welke kern gerekend moet worden. Als u dat idee wél
hebt, vernemen wij dat graag.
In het telefoonboek heeft Polsbroekerdam namelijk, hoewel een officiële
kern zijnde, geen eigen hoofdstuk, maar wordt slechts naar Polsbroek verwezen
(terwijl een gedeelte van Polsbroekerdam ook onder Benschop valt). In
het postcodeboek heeft Polsbroekerdam ook geen eigen hoofdstuk, maar wordt
tenminste nog terecht wel naar Polsbroek én Benschop verwezen.
Waardoor uit de huisnummering bij deze respectievelijke plaatsen wel gedestilleerd
kan worden waar de grens lag tussen de voormalige gemeenten Polsbroek
en Benschop, maar daarmee hebben wij nog steeds niet de 'afbakening' van
de kern Polsbroekerdam.
Bijzonder is dat zelfs de gemeente Lopik niet kan vertellen
welke huizen aan die kilometerslange wetering er nu onder Polsbroekerdam
vallen, omdat het postcodeboek dat 'wegmoffelt' half onder Benschop en
half onder Polsbroek. Maar er staan wél officiële blauwe plaatsnaamborden.
Dan is het een plaats en zou het DUS een eigen hoofdstuk in het postcodeboek
moeten hebben, zodat iemand gaat zeggen dat hij 'in' Polsbroekerdam woont
en niet 'in' Polsbroek of Benschop omdat het postcodeboek dat zo voorschrijft.
Of 'in' Lopik terwijl je in werkelijkheid in Cabauw of Willige Langerak
woont, ook twee plaatsen met officiële blauwe plaatsnaamborden waarvan
het bestaan door het postcodeboek doodleuk wordt ontkend.
Door laksheid van de gemeenten en van de burgers heeft dit kunnen ontstaan
(slordigheden bij het maken van het postcodeboek destijds in 1978, wat
later nooit is hersteld?). Iedereen vindt het blijkbaar wel best, maar
zo sterven wel volkomen onnodig plaatsnamen uit...
Maar ja als ze Polsbroekerdam (en Cabauw en Willige Langerak etc.) bij
de PTT als plaats zouden erkennen, moeten die een eigen dus andere postcode
krijgen en dat kost centjes he en moet iedereen nieuwe visitekaartjes
en briefpapier maken dus laat men het maar zitten...
Geschiedenis
De buurtschap Polsbroekerdam geniet dankzij de boeken van Herman de Man*1
landelijke bekendheid. Als jongen heeft deze schrijver hier van 1902 tot
1906 gewoond, in een bescheiden onderkomen aan het Hazepad, tot aan de
wegreconstructie het doodlopende uiteinde van de Zuidzijdseweg. De buurman
van de familie Hamburger (de echte achternaam van De Man) was Arie Versluijs,
de man die in de romans als Aai Koot ten tonele wordt gevoerd. De schrijver
heeft ook enige tijd doorgebracht op de Damse school, waar hij in de klas
heeft gezeten bij juffrouw Vetter, in de romans mevrouw Lamoré.
Ook het hotel-restaurant Het Wapen van Benschop speelt een rol in de romans
van Herman de Man.
Polsbroekerdam is niet zomaar een buurtschap tussen Benschop en Polsbroek.
Het heeft een eigen karakter en vooral in het verleden heerste hier een
sprankelende gemeenschapszin, omdat het voor de dagelijkse contacten te
ver van de genoemde dorpen verwijderd was. Het ligt dan ook voor de hand
dat Polsbroekerdam een eigen buurtvereniging heeft die van alles organiseert.
De rust en stilte die hier vroeger heersten, zijn helaas verdwenen toen
ook de automobilist zijn weg langs de Polsbroekerdam begon te vinden.
1 Voor nadere informatie over deze schrijver zie bij Oudewater > Bezienswaardigheden.
Overnachtingsmogelijkheden
Het huidige hotel-café-restaurant "Het Wapen van Benschop"
kwam in 1933 in bezit van de grootvader van de huidige exploitant Piet
van Vliet. Deze was van beroep eigenlijk varkenshandelaar en berenboer
(dat wil zeggen, hij ging met mannetjesvarkens 'de boer op' om vrouwtjes
te laten dekken), maar het leven van kastelein trok hem ook wel. In de
praktijk oefende hij overdag gewoon zijn eigen beroep uit en 's avonds
en in de weekeinden hield hij zich bezig met de kroeg. Overdag nam zijn
vrouw de honneurs waar. Ook in die tijd had men al pensiongasten.
In 1952 ging het bedrijf over naar de vader van de huidige eigenaar. Men
verzorgde in die tijd veel boerenbruiloften, die bij boeren aan huis werden
gehouden. Een populaire bezigheid in die dagen. Ook was er een zaal met
een podium, waarvan verscheidene verenigingen gebruikmaakten voor allerlei
uitvoeringen. In 1966 vond een ingrijpende verbouwing plaats, waarbij
ook een groot terras werd aangelegd.
De huidige eigenaar nam in 1987 de zaak over van zijn vader. De laatste
jaren is de hotelfunctie van het bedrijf een steeds belangrijker plaats
gaan innemen. In het restaurant kan men genieten van de huisspecialiteit:
gebakken paling.
Over de periode vóór 1933 is niet veel bekend. Tot het begin
van de 20e eeuw stond hier een herberg, die tot midden 18e eeuw de naam
't Jagertje droeg. Het huidige pand is gebouwd in 1904 en de opeenvolgende
eigenaren hadden allen naast het herbergierschap andere inkomsten. Zo
was de eigenaar van de herberg bijvoorbeeld tevens metselaar, timmerman
of boerenknecht.
1 Benedeneind nz 478. Tel. 0182-309229, internet.
Zaterdag en zondag gesloten, behalve voor de hotelgasten. ANWB-erkend. Naar
eigen zeggen de mooiste pleisterplaats in de Lopikerwaard voor puzzelritten
en fiets-, wandel- en schaatstochten. Gezellig zaaltje tot 50 personen.
Groot terras. Ruime parkeerplaats. Prachtig viswater. Desgewenst kunt u
een arrangementenfolder aanvragen. |